ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱ ଢେର୍। ଏକଥା ତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଥିଲା ଜଣା। କିନ୍ତୁ ରାଜପରିବାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଆଗରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇବାର ପ୍ରମାଣ ବହୁତ କମ୍। ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜପରିବାରକୁ ଦିନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଆଗରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ ନିଜର ଉପନାମ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା। ଇତିହାସର କିଛି ପୃଷ୍ଠା ଏହି ଐତିହାସିକ ଘଟଣାର ସାକ୍ଷୀ।
108 ବର୍ଷ ପୂର୍ବର କଥା। ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜପରିବାକୁ ସେମାନଙ୍କର ଉପନାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। 17 ଜୁଲାଇ 1917କୁ ବ୍ରିଟେନ ଇତିହାସରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମୋଡ଼ ଆସିଥିଲା। ଏହି ଦିନ, ବ୍ରିଟିଶ ରାଜପରିବାର ସେମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପରିକ ଜର୍ମାନ ଉପନାମ ଛାଡି ୱିଣ୍ଡସର ନାଁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ କେବଳ ଏକ ନାଁର ନୁହେଁ, ବରଂ ବ୍ରିଟେନର ରାଜନୀତି, ସମାଜ ଏବଂ ରାଜପରିବାରର ପ୍ରତିଛବି ସହିତ ଜଡିତ ଏକ ବଡ଼ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଥିଲା। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା, ରାଜପରିବାରକୁ କାହିଁକି ସେମାନଙ୍କର ନାଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପଡିଲା?
ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଆରମ୍ଭରେ, ୟୁରୋପରେ ଉତ୍ତେଜନା ଶୀର୍ଷରେ ଥିଲା। ୧୯୧୪ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଗୋଟିଏ ପଟେ ବ୍ରିଟେନ, ଫ୍ରାନ୍ସ , ରୁଷ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପଟେ ଜର୍ମାନୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ-ହଙ୍ଗେରୀ ଓ ତୁର୍କୀ ଥିଲେ। ବ୍ରିଟେନର ରାଜପରିବାରର ମୂଳ ନାଁ ସାକ୍ସେ-କୋବର୍ଗ ଏବଂ ଗୋଥା ହାଉସ ଥିଲା, ଯାହା ଜର୍ମାନ ବଂଶର ଥିଲା। ଏହି ନାଁ ୧୮୪୦ ମସିହାରେ ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ପ୍ରିନ୍ସ ଆଲବର୍ଟଙ୍କ କାରଣରୁ ଆସିଥିଲା। ଯିଏ ଜର୍ମାନୀର ସାକ୍ସେ-କୋବର୍ଗ ଏବଂ ଗୋଥା ରାଜପରିବାରର ଥିଲେ। ଯୁଦ୍ଧ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବା ସହିତ, ବ୍ରିଟେନରେ ଜର୍ମାନ ବିରୋଧୀ ଭାବନା ମଧ୍ୟ ତୀବ୍ର ହୋଇଥିଲା। ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଜର୍ମାନୀ ପ୍ରତି କ୍ରୋଧ ଏବଂ ଘୃଣା ବଢ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲା। ଖବରକାଗଜରେ ଜର୍ମାନ ନାଁ ଏବଂ ପ୍ରତୀକ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଭିଯାନ ଚାଲିବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଦଙ୍ଗା ଏବଂ ପ୍ରତିବାଦ ଦେଖାଦେଲା। ଏପରି ପରିବେଶରେ, ରାଜପରିବାରର ଜର୍ମାନ ନାଁ ଲୋକଙ୍କୁ ବିରକ୍ତ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲା। ଅନେକ ଲୋକ ରାଜପରିବାରର ବିଶ୍ୱସ୍ତତା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇବା ଆରମ୍ଭ କଲେ।
ବ୍ରିଟେନର ରାଜା ଜର୍ଜ ପଞ୍ଚମଙ୍କ ଉପରେ ତାଙ୍କ ପରିବାରର ନାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ପାଇଁ ଚାପ ପଡ଼ିଲା। ସେ ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ଯଦି ରାଜପରିବାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମର୍ଥନ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ଜର୍ମାନ ନୁହେଁ ବରଂ ବ୍ରିଟିଶ ଭାବରେ ନିଜର ପ୍ରତିଛବି ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ରାଜା ଜର୍ଜ ପଞ୍ଚମ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତାମାନେ ଏପରି ଏକ ନାଁ ବାଛିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଯାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ରିଟେନ୍ ର ହୋଇଥିବ। ଆଉ ରାଜପରିବାରର ଐତିହ୍ୟ ଏବଂ ଗର୍ବକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିବ। ଏମିତି ଭାବି ସେ "ୱିଣ୍ଡସର" ନାଁ ବାଛିଥିଲେ। ଯାହା ଇଂଲଣ୍ଡର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ୱିଣ୍ଡସର କେସଲରୁ ନିଆଯାଇଥିଲା। ୱିଣ୍ଡସର କେସଲ ହେଉଛି ବ୍ରିଟେନ ରାଜପରିବାରର ଏକ ଐତିହାସିକ ଏବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବାସସ୍ଥାନ। ଯାହା ମୂଳତଃ ୧୧ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏହି ନାମ କେବଳ ବ୍ରିଟିଶ ପରିଚୟକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁନଥିଲା, ବରଂ ରାଜପରିବାରର ପରମ୍ପରା ଓ ସ୍ଥିରତାର ପ୍ରତୀକ ମଧ୍ୟ ଥିଲା।
୧୭ ଜୁଲାଇ ୧୯୧୭ ରେ, ରାଜା ପଞ୍ଚମ ଜର୍ଜ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଏବେଠାରୁ ରାଜ ପରିବାରର ନାଁ "ହାଉସ୍ ଅଫ୍ ୱିଣ୍ଡସର୍" ହୋଇଥିଲା। ସେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଏବଂ ବଂଶଧରଙ୍କୁ ଜର୍ମାନ ଉପନାମ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ବ୍ରିଟିଶ ଉପାଧି ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରେ, ରାଜ ପରିବାରର ପ୍ରତିଛବିରେ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥିଲା ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କର ଲୋକପ୍ରିୟତା ପୁଣି ଥରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା।
ୱିଣ୍ଡସର୍ ନାମ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରେ, ରାଜ ପରିବାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବ୍ରିଟିଶ ସମାଜ ସହିତ ନିଜକୁ ଯୋଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି କେବଳ ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ନଥିଲା, ବରଂ ଏହା ରାଜପରିବାରର ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତିକୁ ମଧ୍ୟ ମଜବୁତ କରିଥିଲା। ଜନସାଧାରଣ ମଧ୍ୟ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସକାରାତ୍ମକ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ରାଜ ପରିବାର ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱାସ ପୁନର୍ବାର ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ବ୍ରିଟେନର ରାଜ ପରିବାରକୁ "ହାଉସ୍ ଅଫ୍ ୱିଣ୍ଡସର୍" ଭାବରେ ଜଣାଯାଏ।